De gaten in Fort Zeelandia

'Op zondag is Fort Zeelandia geopend en om half elf wordt een gratis rondleiding gegeven', iets als dat staat in alle reisgidsen. Dus kwart over tien stipt, stonden wij met zo'n twintig andere Nederlanders aan de poort te kloppen.

Wetenswaardigheid I: buiten de punctualiteit kun je Nederlanders (voor mijn gevoel aan eigenwaarde reken ik ons daar even niet toe) herkennen aan de 'Bever: niemand is een binnenmens-outfit'. Deze outfit wordt gekenmerkt door stevige wandelschoenen, hoge sokken, een zonwerende hoed, rugzakken en broeken met handige zakken.

Met ons verzamelden ook de vrijwilligers van het Fort zich bij de poort, maar het wachten was op 'De Man met De Sleutel'. Er kwam een andere man met een sleutel, maar dat was niet De Man met De Sleutel. Er werd gebeld met De Man, hij was 'dichtbij'. De sleutel van de andere man opende het deel van het Fort waaronder het restaurant. Waar we zelfgemaakte ijsjes (Elin is net genezen van haar buikkrampen) en koffie konden drinken. In afwachting van, je raadt het al, De Man met De Sleutel. De vrijwilligers wisten ons in de tussentijd te vertellen dat De Man met de Sleutel niet de rondleidingen verzorgt, en dat de man van de rondleidingen soms ook verstek laat gaan. Ach ja, we zouden wel zien: go with the flow.

Een kort intro van Fort Zeelandia met dank aan Wikipedia: 'Het vijfhoekige fort ontstond in het begin van de 17e eeuw, toen Nederlandse kolonisten een handelsvestiging stichtten nabij het indianendorp Parmurbo, het latere Paramaribo.' Kortom: de eerste voet die de Nederlanders op Surinaamse bodem hebben gezet, zetten zij bij Fort Zeelandia.

Wetenswaardigheid II: Waarom waren de oorspronkelijke bewoners (door de kolonisten Indianen gedoopt) gevestigd op de plek die nu -na eindeloos heen en weer landjepik- bekend staat als Fort Zeelandia? Omdat het door de eeuwen heen is opgebouwd uit schelpen (in plaats van modder), daardoor loopt het water redelijk weg, is de grond vrij droog en vrij van muskieten! En dat is zelfs in de huidige tijd nog een heel goede reden: we worden hier lekgestoken!

Nu geef ik graag het woord aan mijn slimme (en mooie) Elin: 'Mama vroeg of ik een stukje over Fort Zeelandia (waar we zijn geweest) wou schrijven om te verwerken in haar reisblog. Dus dat doe ik: Fort Zeelandia heeft een heel interessante geschiedenis, alleen werd het door de mevrouw van de rondleiding niet zo interessant verteld. En ze kwam een beetje onaardig over, eerst ze dat iets wat mama zei niet waar was en daarna gebruikte ze het in haar verhaal. In Fort Zeelandia ben ik veel te weten gekomen over slaven en hun straffen. Om af te sluiten wil ik nog zeggen dat het een heel mooi fort is en zeker een bezoekje waard.'

Wetenswaardigheid III: In 1712 viel de Franse kaper Jaques Cassard het fort aan. Hij werd verjaagd maar kwam na vier maanden terug met versterking. Hij veroverde het fort en eiste een hele hoge schadevergoeding. Wat hij eiste was onbedoeld het begin van de Marron-dorpen in het binnenland. Namelijk: de Nederlanders moesten per slaaf een vergoeding betalen en dachten daar slim mee om te gaan. Ze verstopten de helft van de slaven in het bos. Echter, het is ze nooit meer gelukt de Marrons terug uit het bos te halen :-)

Het fort en de rondleiding in Tiemens woorden: 'Ik vond het een bijzondere ervaring. Maar de rondleiding vond ik best wel saai en langdradig. Het fort was wel mooi en cool.'

Het fort is door alle jaren heen belangrijk gebleven in de Surinaamse geschiedenis. Vandaag was er zitting in het proces om de schuldigen van de Decembermoorden te vervolgen. NU.nl schrijft: 'De Surinaamse aanklager blijft erbij dat Desi Bouterse, de president van Suriname, twintig jaar de gevangenis in moet vanwege diens betrokkenheid bij de moord bij op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982. (..) Ook zou hij in Fort Zeelandia aanwezig zijn geweest toen er geschoten werd.'

In Fort Zeelandia is een momument ingericht voor de slachtoffers van de Decembermoorden. Je wordt er stil van de namen van de mensen (journalisten, vakbondmedewerkers, advocaten) te zien en daar naast de kogelgaten in de muren. Buikpijn geeft het. Valentijn had geen weet van de betekenis van de plek. Terwijl ik het monument bekeek, plukte hij plantjes en vulde de gaten in het fort met levend groen. Heel mooi.

Misschien volgt er nog een verslag met meer over het politieke klimaat, de economie (hoe moeilijk het is om geld op te nemen), over het plaatselijke en landelijke nieuws en hoe ik in dat opzicht naar Suriname kijk. Maar dat moet zich nog vormen.